Σελίδα 1 από 1

Σώμα vs. πνεύμα, οι άνθρωποι, οι Borg και ο Data

ΔημοσιεύτηκεCOLON 27 Ιούλ 2014, 01:34
από tetartos
Βλέποντας τη... συναρμολόγηση της Borg Queen στο First Contact (ο εγκέφαλος και ο νωτιαίος μυελός μπαίνουν σε ένα σώμα, το οποίο χρησιμοποιεί αμέσως μετά με άνεση και περισσή χάρη) συνειδητοποιώ ότι αυτή η σκηνή προϋποθέτει τη θεώρηση ότι το πνεύμα, ο νους βρίσκεται εξολοκλήρου στον εγκέφαλο, μια θεώρηση που είναι πολύ mainstream τους τελευταίους αιώνες. "Το σώμα είναι μια δικτατορία του νευρικού συστήματος πάνω στα υπόλοιπα συστήματα" είχε πει ο Michael Crichton. Και παρότι λέμε ότι αισθανόμαστε "με την καρδιά", επιστημονικά ξέρουμε ότι τα συναισθήματα φιλοξενούνται στο λιμβικό σύστημα του εγκεφάλου.

Εντούτοις, λίγες στιγμές μετά, η Borg Queen, αφού έχει ενεργοποιήσει το emotion chip του Data (προϋπόθεση), του μεταμοσχεύει ένα κομμάτι δέρματος. Δείχνει, λοιπόν, να χρειάζεται και το δέρμα, δε φτάνει μόνο ο εγκέφαλος. Αυτή είναι η έννοια του embodied cognition που υποστηρίζει ότι η νόηση είναι αναπόσπαστη από το σώμα, ότι καταλαβαίνουμε κάτι μόνο όταν το νιώθουμε αλλά και το χειριζόμαστε (αλληλεπιδρούμε με αυτό) μέσω του σώματος.

Η σχέση νόησης και σώματος, όπως και η σχέση οργανικού και συνθετικού είναι ένα πρόβλημα που αγγίζουν τόσο οι Borg όσο και ο Data με την ύπαρξή τους. Η στιγμή στο First Contact, όπου η Borg Queen φιλάει τον Data είναι καταπληκτική: βλέπουμε το συνθετικό να συμπεριφέρεται... σαρκικά!

Κάποια ανύποπτη στιγμή ο Picard υποστηρίζοντας τα δικαιώματα του Data λέει περίπου: "Γιατί, εμείς τι άλλο είμαστε εκτός από περίπλοκα ηλεκτρομηχανικά κατασκευάσματα"; Είμαστε άραγε; Στο ST:II/III το κάτρα του Spock εξομοιώνεται με την ψυχή του. Στη συνέχεια διαβάζω ότι δεν είναι η ψυχή, είναι το "thought pattern". Χμμμ... σε τι μοιάζουν και σε τι διαφέρουν αυτές οι ερμηνείες;

Σίγουρα οι Borg αποτελούν έναν από τους πιο καταπληκτικούς "κακούς" ever! Ενσωματώνουν τον ανθρώπινο φόβο ότι θα αφομοιωθεί από τις μηχανές, θα χάσει την ανθρωπιά και την ατομικότητά του, θα μεταμορφωθεί σε κάτι αλλότριο. Προς τι αυτός ο φόβος, εάν είμαστε ήδη μηχανές. Δηλαδή άλλο άνθρακας και άλλο σιλικόνη; (Παρεμπιπτόντως, ακόμα και χημικά, μοιάζουν πάρα πολύ).

Re: Σώμα vs. πνεύμα, οι άνθρωποι, οι Borg και ο Data

ΔημοσιεύτηκεCOLON 27 Ιούλ 2014, 02:03
από Spock
Πολύ ενδιαφέρον θέμα. Θα ήθελα να σημειώσω δύο συγκεκριμένα πράγματα, προς το παρόν, και θα επανέλθω αργότερα για περαιτέρω συζήτηση στο γενικότερο θέμα.

Αυτό που καταλαβαίνω στη φάση με την εμφύτευση δέρματος, είναι ότι ο Data δεν συγκινείται επειδή το εμφύτευμα αυτό είναι οργανικό. Συγκινείται γιατί νιώθει ότι, μετά την απόκτηση του chip συναισθημάτων, κάνει αυτήν τη φορά ένα ακόμη βήμα προς το να μοιάσει περισσότερο με άνθρωπο. Όχι για το δέρμα αυτό καθαυτό και την αίσθηση του φυσήματος της Borg Queen (έχει άλλωστε ήδη ποικίλους sensors στο συνθετικό του χέρι που μπορούν να νιώσουν με διάφορους τρόπους ένα φύσημα), αλλά γιατί η νέα αυτή αίσθηση είναι "αυτή που αισθάνεται ένας human".

Στην αφομοίωση από τους Borg νομίζω ότι ο φόβος που υπάρχει δεν είναι η μετατροπή μας σε μηχανές (πιστεύω κι εγώ ότι είμαστε ούτως ή άλλως μηχανές). Ο φόβος έγκειται στην απώλεια της ατομικότητάς μας και ό,τι αυτό συνεπάγεται. Διευρύνοντας το θέμα, νομίζω ότι υπάρχει και ένας γενικότερος φόβος (όχι απαραίτητα καθολικός ή απόλυτος), αυτός της με οποιονδήποτε τρόπο απότομης και αποφασιστικής αλλαγής της φύσης μας - της μετάλλαξης αυτής που θα επέλθει σε διάστημα και με ταχύτητα άμεσα αντιληπτή σε μας και με τρόπο ξεκάθαρο και αποφασιστικό, σε αντίθεση με τις σταδιακές μεταλλάξεις που συμβαίνουν στα είδη σε βάθος εκατομμυρίων ετών. Έτσι λοιπόν ο human φοβάται μήπως μια μέρα τον κάνουν Borg, αλλά θα φοβόταν επίσης αν υπήρχε περίπτωση να τον κάνουν Klingon ή Changeling. Το αλλότριο δεν έχει λοιπόν απαραίτητα να κάνει με τον διαχωρισμό μηχανής - μη μηχανής, αλλά με την όποια μεγάλη και απότομη μετάλλαξη.

Re: Σώμα vs. πνεύμα, οι άνθρωποι, οι Borg και ο Data

ΔημοσιεύτηκεCOLON 27 Ιούλ 2014, 09:51
από tetartos
Δημήτρη, η δική μου "ανάγνωση" των αντιδράσεων του Data είναι ότι ήταν αρκετά σωματική. Πόνος στο κόψιμο του δέρματος, ηδονή στο φύσημα, παρολίγο να φτάσει σε οργασμό! Και, ναι, και η δική μου λογική λέει ότι θα μπορούσε θεωρητικά να τα νιώσει όλα αυτά με τους σενσορές του αλλά ο σκηνοθέτης διαλέγει να το δείξει έτσι: ο Data δείχνει να _νιώθει_ πολύ περισσότερα και πιο συναισθηματικά με το ανθρώπινο δέρμα παρά με το δικό του.

Ο φόβος για τους Borg συμφωνώ και έχω ήδη πει ότι προέρχεται από την απώλεια της ατομικότητας. Εντούτοις:
α) υπάρχει και ο φόβος μετατροπής μας σε μηχανές και είναι άσχετος με την απώλεια της ατομικότητας. Δε θυμάμαι ποιο τηλεπαθητικό είδος δούλευε σαν συλλογικό μυαλό (θυμάται κανείς; ) αλλά με αυτούς το αίσθημα του φόβου μας ήταν πολύ μικρότερο, επειδή είχαν ανθρώπινη/βιολογική μορφή
β) η μετατροπή μας σε μηχανές και η απώλεια της ατομικότητας φαίνεται να συνδέονται. Ακόμα και η εκτεταμένη είσοδος της πληροφορικής στη ζωή μας έχει αρχίσει να παραβιάζει την ατομικότητα: fMRI που μπορούν να διαβάσουν τι βλέπεις ή τι ονειρεύεσαι, λογισμικό που διαβάζει τι αισθάνεσαι - να μην πω για την απώλεια της ιδιωτικότητας (διαφορετικό αλλά συσχετιζόμενο). Με άλλα λόγια, οι μηχανές εύκολα συνδέονται μεταξύ τους και παραβιάζονται/χακάρονται. Οι βιολογικοί εγκέφαλοι όχι (τουλάχιστον, όχι ακόμα).

Re: Σώμα vs. πνεύμα, οι άνθρωποι, οι Borg και ο Data

ΔημοσιεύτηκεCOLON 27 Ιούλ 2014, 16:04
από tetartos
Πάντως, σε κάθε περίπτωση, ακόμα και αν διαφωνούμε στο πώς/γιατί ο Data αντιδράει έτσι ή το γιατί φοβόμαστε τους Borg, αυτό που ξεκίνησα να λέω είναι ότι (με αφορμή το πώς "είδα" την αντίδραση του Data στο ανθρώπινο δέρμα του)

-από τη μια έχουμε ένα μεγάλο μέρος της επιστημονικής κοινότητας να υπονοεί ότι είμαστε ο εγκέφαλός μας, ένα ηλεκτρο/βιοχημικο/νευρο/μηχανικό κατασκεύασμα, μια μηχανή και
-από την άλλη την προσωπική, υποκειμενική εμπειρία (που στηρίζεται από μια επιστημονική μειονότητα) ότι είμαστε και κάτι άλλο, κάτι "περισσότερο", που δεν μπορεί να αναχθεί στο μηχανικό, που συμπεριλαμβάνει και το σώμα αλλά και το πνεύμα (δεν αναφέρομαι στη θρησκευτική έννοια της ψυχής). Δε βιώνουμε τον εαυτό μας ως μηχανή.

Re: Σώμα vs. πνεύμα, οι άνθρωποι, οι Borg και ο Data

ΔημοσιεύτηκεCOLON 27 Ιούλ 2014, 16:23
από Spock
Αυτό που βλέπω εγώ είναι ένας συνδασμός: είμαστε κάτι που μπορεί να αναχθεί στο μηχανικό αλλά το οποίο δεν είναι μόνο ο εγκέφαλος. Ο εγκέφαλος είναι το κύριο κομμάτι, αλλά το όλον μας, αυτό που ορίζει τον εαυτό μας, είναι μαζί με το υπόλοιπο σώμα. Βλέπω σώμα και πνεύμα ως διαφορετικές εκφάνσεις του ίδιου πράγματος. Βλέπω τον εγκέφαλο ως μέρος του σώματος. Πολύ κύριο μέρος, αλλά μέρος, όχι κάτι ξεχωριστό και εντελώς ανεξάρτητο. Δεν πιστεύω ότι θα είχαμε ακριβώς την ίδια προσωπικότητα, τον ίδιο "εαυτό" αν "φυτεύαμε" τον εγκέφαλό μας σε διαφορετικό σώμα.